Niebezpieczne kontakty online

Bardzo groźnym aspektem niebezpiecznych kontaktów online jest to, że te relacje naśladują pozytywne znajomości. Sprawca angażuje się w zdobywanie zaufania dziecka i budowanie z nim bliskiego kontaktu – udaje przyjaciela, jest zawsze dostępny, ma takie same zainteresowania, chwali i komplementuje, zawsze staje po stronie dziecka. Wykorzystuje wiele sposobów, żeby dziecko czuło się wyjątkowe, ważne i wyróżnione.

Porozmawiaj z dzieckiem o zasadzie ograniczonego zaufania wobec osób poznanych online, również tych, które wydają się bardzo miłe. Wytłumacz, dlaczego nie możemy mieć pewności, kim jest osoba po drugiej stronie oraz jak łatwo w internecie udawać kogoś innego. Zwróć uwagę, że prawdziwa przyjaźń wymaga czasu, sprawdzenia w różnych okolicznościach, stopniowego budowania wzajemnego zaufania.

Nastolatek powinien wiedzieć, czym jest przemoc w relacji i jak może się przejawiać. W kontekście relacji online możliwymi sygnałami ostrzegawczymi są:

• szybkie dążenie do zacieśnienia relacji,
• próba izolacji od rodziny i znajomych,
• kontrola codziennego życia,
• ciągły kontakt i oczekiwanie stałej dostępności,
• szantaż emocjonalny i wywoływanie poczucia winy,
• złość i agresja w przypadku niespełniania bądź niewystarczająco gorliwego spełniania oczekiwań sprawcy,
• namawianie do ukrywania relacji i tego, co się w niej wydarza oraz do strzeżenia wspólnej tajemnicy,
• prośby, nakłanianie albo wymuszanie wysyłania intymnych zdjęć i filmów,
• oczekiwanie różnych dowodów miłości i zaangażowania w relację.

Rodzice powinni zadbać, by młodsze dzieci nie miały kontaktów z obcymi w sieci, jednak wraz z wiekiem dziecka staje się to trudniejsze i mniej zasadne. Dlatego ważne jest, żeby uczulić dziecko na sposoby weryfikacji tożsamości osoby poznanej online, np. sprawdzenie takich informacji jak:

• szkoła i znajomi online oraz grupy, do których ta osoba należy,
• częstotliwość i historia publikowania online,
• interakcje z innymi znajomymi,
• możliwość zobaczenia jej „na żywo” za pomocą kamerki internetowej, aplikacji umożliwiającej połączenia wideo etc.,

Jeśli dopuszczamy możliwość spotkań dziecka ze znajomymi poznanymi w sieci, niezmiernie ważne jest ustalenie zasad bezpieczeństwa takich spotkań:

• rodzice zawsze powinni wiedzieć o takim spotkaniu i wyrazić na nie zgodę;
• dziecku powinna towarzyszyć zaufana osoba dorosła lub (w przypadku młodzieży) starsze rodzeństwo albo zaufani rówieśnicy;
• spotkania powinny się odbywać w dzień, w miejscu publicznym, w którym przebywa wiele osób;
• po spotkaniu warto porozmawiać z dzieckiem, aby upewnić się, czy spotkanie spełniło jego oczekiwania oraz czy nie wydarzyło się nic niepokojącego.

W kontekście niebezpiecznych kontaktów warto poruszać z dzieckiem również kwestie związane z ochroną prywatności online – uczulić je, że to, jakie informacje o sobie (m.in. dane, zdjęcia, filmy) i w jaki sposób publikuje w sieci, wpływa na jego bezpieczeństwo. Ważne, żeby dzieci nie zaczynały swojej przygody z serwisami społecznościowymi przed ukończeniem 13. roku życia. Kiedy już mają profil w takim serwisie, powinny go odpowiednio skonfigurować, przede wszystkim zmieniając ustawienia z publicznych (dających każdemu dostęp do informacji) na ograniczone, czyli takie, w których publikowane materiały widoczne są tylko dla znajomych. Warto również nauczyć dziecko, by nie przyjmowało do grona znajomych przypadkowych, bliżej nieznanych osób.

Gdzie szukać pomocy?

POLICJA Gdy wiemy lub podejrzewamy, że nasze dziecko jest uwodzone w sieci, sprawę zgłaszamy policji lub prokuraturze w formie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie powinno zawierać jak najwięcej informacji o sytuacji, w której znalazło się dziecko. Do zawiadomienia trzeba dołączyć wszystkie dostępne ślady uwodzenia – zapisy (zrzuty ekranu) rozmów, zdjęcia czy linki do stron, z których korzystało dziecko.

Rodzic jako przedstawiciel małoletniego ma prawo wglądu w akta postępowania, uczestniczenia w czynnościach, ustanowienia pełnomocnika w sprawie i odwoływania się od postanowień organu prowadzącego postępowanie. Może też przyłączyć się do postępowania jako tzw. oskarżyciel posiłkowy, czyli osoba, która działa obok prokuratora i ma podobne prawa.

800 100 100 to bezpłatna, anonimowa pomoc telefoniczna i online dla rodziców oraz nauczycieli, którzy potrzebują wsparcia lub informacji w zakresie pomocy dzieciom przeżywającym kłopoty i trudności, wynikające z problemów oraz zachowań ryzykownych, m.in. związanych z uwodzeniem online, a także przeciwdziałania tym zjawiskom.

116 111 to bezpłatna, anonimowa pomoc telefoniczna i online dla dzieci oraz młodzieży. Służy dzieciom potrzebującym wsparcia, opieki i ochrony. Zapewnia dzwoniącym możliwość rozmowy o sprawach dla nich ważnych i kontaktu w trudnych sytuacjach.