CIAŁO NIE OKREŚLA, czyli jak chronić dzieci przed szkodliwymi wzorcami urody
Niemal wszyscy nastolatkowie i nastolatki codziennie korzystają z serwisów społecznościowych. Śledząc profile internetowych influenserów, trendy, reklamy, część z nich nabiera przekonania, że atrakcyjność fizyczna jest ważnym elementem oceny wartości człowieka i że istnieje jeden obowiązujący model wyglądu, do którego należy dążyć.
Próby sprostania standardom urody u wielu dzieci i nastolatków wpływają na sposób korzystania z sieci skoncentrowany na kreowaniu swojego wizerunku. Ciągłe obserwowanie oceny swojego wyglądu online i porównywanie się z innymi, może obniżać samoocenę i negatywnie wpływać na nastój dzieci i młodzieży.
Ocena wyglądu przybiera również często formę hejtu, niezwykle krzywdzącego szczególnie dla tych młodych ludzi, którzy nie wpisują się w kreowane w sieci i mediach kanony urody lub dla tych, którzy na poczuciu atrakcyjności fizycznej budują przekonanie o swojej wartości.
Co wiemy z badań?
- 98% nastolatków korzysta z serwisów społecznościowych.
- Co czwarty czuje w nich presję poprawy swojego wyglądu.
- Co trzeci chciałby wyglądać, jak osoby, których profile śledzi.
- 4 na 10 stresuje to, jak ich wygląd zostanie oceniony.
- Co trzeci stosuje filtry poprawiające wygląd.
- 30% nastolatków doświadcza w sieci hejtu związanego z wyglądem.
- 18% wstydzi się swojego ciała.
- 9% go nienawidzi.
Co robić?
Zapobieganie szkodliwemu wpływowi wzorców urody na dzieci i młodzież i wychowanie ich w duchu ciałoneutralności wymaga świadomego zaangażowania rodziców, opiekunów i nauczycieli i innych profesjonalistów pracujących z dziećmi.
Rozmawiaj z dzieckiem!
Powiedź mu, że:
JEGO WARTOŚĆ NIE ZALEŻY
OD TEGO JAK WYGLĄDA!
- Zacznij od siebie
Dzieci uczą się obserwując to co robimy. Dlatego jeśli chcesz, żeby Twoje dziecko dobrze czuło się ze sobą i w swoim ciele – pokaż mu jak to się robi. Kiedy pozytywnie myślisz i wypowiadasz się o swoim ciele oraz dobrze je traktujesz, wtedy modelujesz podobne postawy u dziecka. Natomiast kiedy mówisz: „Znowu przytyłam/przytyłem”, „ Nie rób mi zdjęcia, bo brzydko wyglądam” wtedy uczysz dziecko, że ciało ma wyglądać w określony sposób a kiedy tak nie jest, to jest to powodem do zmartwienia i samokrytyki.
- Doceniaj swoje dziecko
Budowanie w dziecku poczucia wartości jest niezwykle ważne. Zadbaj jednak, żeby nie odbywało się to w odniesieniu do jego wyglądu. Doceniaj dziecko za to co robi, a nie za to jak się prezentuje. Wspieraj je w tym, żeby mogło czuć się wyjątkowe, sprawcze i kompetentne w różnych obszarach swojego życia i wiedziało, że jest wartościową osobą, niezależnie od tego jak wygląda i jak jego wygląd oceniają inni.
- Nie krytykuj wyglądu
Nie oceniaj negatywnie wyglądu dziecka. Nawet pozornie niewinne żarty na temat wyglądu dziecka mogą obniżać jego samoocenę, powodować dyskomfort oraz przekonanie o potrzebie zmiany. Nie oceniaj też negatywnie wyglądu kolegów i koleżanek dziecka oraz innych osób. Nadaje to wysokie znaczenie wyglądowi i powoduje stres związany z poczuciem ciągłej oceny i oczekiwań względem wyglądu.
- Naucz dziecko być w kontakcie ze swoim ciałem
Mówi dziecku, że ciało jest bardzo ważne i należy o nie dbać. Nie dlatego jednak, żeby w określony sposób wyglądać, tylko dla sprawności i zdrowia. Pokazuj dziecku jak może słuchać swojego ciała i rozpoznawać co jest dla niego dobre, a co mu nie służy. Razem z dzieckiem szukaj aktywności fizycznych, które będą mu sprawiać przyjemność, i pomogą budować kontakt z ciałem i jego możliwościami.
- Rozmawiaj z dzieckiem o wzorcach urody
Uświadamiaj dziecko, że kultura promuje określone wzorce urody. – w reklamach, w mediach społecznościowych. Często bazują one na nierealnych, przetworzonych cyfrowo wizerunkach popularnych osób. Kiedy na co dzień mamy kontakt z takimi obrazami, to mogą zostać włączone do naszego systemu wartości.
Rozmawiaj z dzieckiem o tym, jak treści które ogląda online mogą wpływać na jego nastrój i na to jak się czuje, jak postrzega siebie i swoje życie. Z młodszym dzieckiem wspólnie przejrzyjcie profile, które obserwuje, porozmawiajcie, których z nich dobrze byłoby nie obserwować, ze względu na wartości, które promują. Pokazuj dziecku różnorodne treści i różnorodność wyglądów, pokazuj osoby, których popularność w mediach społecznościowych nie opiera się na ich wyglądzie.
- Wytłumacz dziecku, że ciało nie określa
Naucz dziecko, że jego wartość nie zależy od tego jak wygląda, a atrakcyjność fizyczna i dopasowanie się do aktualnych standardów urody nie powinno być jego celem.
Wspieraj dziecko w świadomym rozwoju i odkrywaniu swoich mocnych stron.
- Słuchaj, pytaj, odpowiadaj
Okres dorastania, kiedy ciało się zmienia jest dla dziecka czasem wielu wątpliwości i wyzwań. Nierealne wzorce urody i waga jaką młodzi ludzie w sieci przywiązują do oceny dodatkowo komplikują sytuację. U wielu dzieci powodują dyskomfort i poczucie presję poprawy wyglądu. Wsłuchuj się w potrzeby i wątpliwości dziecka dotyczące kwestii ciała i wyglądu. Dopytuj i odpowiadaj. Wspieraj dziecko w ciałopozytywnym rozwoju.
- Rozmawiaj z dzieckiem o hejcie
Co trzeci nastolatek doświadcza w sieci hejtu z powodu wyglądu. Rozmawiaj z dzieckiem o przemocy w sieci. Przekaż mu, ze to negatywne zachowanie do którego nikt nie ma prawa. Rozmawiajcie o tym jak ważne jest wsparcie dla ofiar hejtu. Umów się z dzieckiem, że w sytuacji kiedy jest świadkiem lub ofiarą hejtu znajdzie u ciebie troskę i wsparcie.
Zobacz co maja na ten temat do powiedzenia eksperci:
W ramach kampanii „Ciało nie określa” w serwisach TikTok oraz Instagram prezentowany jest „serial” w postaci serii postów przedstawiający historię dziewczyny, która mierzy się z hejtem dotyczącym jej wyglądu. Zobacz go razem ze swoim nastoletnim dzieckiem lub podopiecznym. Porozmawiajcie potem o neutralnym podejściu do ciała.
Zobacz całą historię Marty:
W takiej rozmowie pomocne będą poniższe zasady, które w ramach kampanii kierowane są do nastolatków. Ich rozwinięcie znajdziecie na naszej stronie.
- Jestem ciałoneutralna. Jestem ciałoneutralny.
- Nie ulegam wzorcom.
- Wybieram świadomie.
- Słucham swojego ciała.
- Nie daję się określić.
- Nie krytykuję wyglądu.
- Reaguję na hejt.
- Szukam pomocy.
Zachęcamy do pobrania scenariusza zajęć i przeprowadzenia lekcji, podczas której uczniowie dowiedzą się, w jaki sposób kształtować samoocenę, nie opierając się na ocenie wyglądu.