Czym są granice i jak z sukcesem stawiać je dziecku?
Z tego artykułu dowiesz się:
- Dlaczego ważne jest wyznaczanie dziecku granic?
- Jak wyznaczać dziecku granice?
- Jak stawianie granic wpływa na uczenie się przez dziecko nowych umiejętności?
Dla dziecka obszar granic jest czymś nowym, kształtującym się w toku rozwoju. Ważnym zadaniem rodzica jest wspieranie dziecka w poznawaniu i ustalaniu granic.
Tuż po narodzeniu dziecko doświadcza bardzo niewielu ograniczeń ze strony rodziców, którzy mają jeden cel: zaspakajać jego potrzeby. Mimo to, nawet w tym okresie życia granice już się pojawiają i mają wpływ na dziecko: gdy mama wyjmuje dziecku z buzi pierś, którą właśnie ugryzło, gdy nie pozwala ciągnąć się za włosy, gdy rodzic pozwala dziecku doświadczać, co to znaczy poczekać chwilę, zanim weźmie je na ręce.
Drugie półrocze życia to czas ujawniania się wielu nowych umiejętności i kompetencji dziecka, związanych chociażby z przemieszczaniem się, sięganiem po przedmioty, a także fizycznym oddzielaniem się od matki i pierwszymi próbami samodzielności. Wówczas dziecko napotyka coraz więcej ograniczeń.
Co może zrobić rodzić, by wyznaczać dziecku granice?
Pozwolić dziecku doświadczać, a nie tylko słuchać
W momencie uzyskania samodzielności, np. gdy dziecko zacznie stawiać pierwsze kroki, słowne ograniczenia nie wystarczą. Aby dziecko mogło pojąć ich znaczenie musi ich doświadczyć.
Oznacza to, że zamiast mówić do dziecka „Nie podchodź do piekarnika, jest gorący”, lepiej podejść, wziąć je na ręce i przenieść w inne miejsce ze słowami „Tam nie wolno się bawić się, tutaj jest miejsce do zabawy” i pokazać dziecku, czym może się zająć.
Dziecko jeszcze wiele razy będzie próbowało powtórzyć swoje zachowanie, sprawdzając czy działanie rodzica jest niezmienne i czy tej granicy na pewno nie wolno przekraczać
Dostarczać mu wskazówek, a nie tylko zakazywać
Rodzic może powiedzieć „Zatrzymaj się” lub „Idź”, zamiast „Nie biegaj”, a zamiast „Nie skacz po kanapie” – „Usiądź na kanapie” albo „Skacz na podłodze”.
Określić oczekiwania wobec dziecka
Formułowanie oczekiwań pokazuje dziecku alternatywne zachowanie. W sytuacji, gdy rodzic nie chce, by dziecko nadal skakało po kanapie, może powiedzieć „Chciałbym, żebyś usiadła koło mnie na chwilkę” albo „Usiądź koło mnie, to poczytamy”.
Dlaczego stawianie granic jest ważne?
Granice wyznaczane dziecku pomagają mu poczuć się bezpiecznie – dzieci wiedzą, jak poruszać się w swoim najbliższym otoczeniu, a później także w świecie. Na bazie tych doświadczeń kształtuje się u dziecka poczucie własnej wartości i kompetencji.
