GADKI czyli proste rozmowy na trudne tematy, które pomogą ochronić Twoje dziecko przed wykorzystywaniem seksualnym
Sztuka mówienia „nie”, umiejętność stawiania granic, wyrażania uczuć i potrzeb, gotowość zwracania się po pomoc w sytuacjach zagrożenia wykorzystywaniem seksualnym – tego uczy kampania GADKI. Te kompetencje są ważne dla dzieci, aby chronić ich bezpieczeństwo i rozwijać poczucie sprawczości – tu i teraz! Ale będą też wartością na wszystkich etapach życia.
Wykorzystywanie seksualne dziecka to różne zachowania włączające dziecko w aktywności seksualne. Dochodzi do niego głównie w środowisku rodzinnym, instytucjonalnym, rówieśniczym i w internecie. Bardzo trudno jest uzyskać dokładne dane na temat skali problemu wykorzystywania seksualnego dzieci. Jest wiele powodów: ofiary nie mogą (małe lub niepełnosprawne dzieci) lub nie chcą (lęk, ochrona sprawcy, aktywne mechanizmy obronne) informować o swoich doświadczeniach. Zatajanie dotyczy szczególnie przypadków wewnątrzrodzinnego wykorzystywania seksualnego. W relatywnie nielicznych przypadkach ujawnienia przez dziecko doświadczeń wykorzystywania nie zawsze dochodzi do poinformowania organów ścigania.
Dane badawcze pokazują, że przemoc seksualna wobec dzieci jest powszechnym zjawiskiem – doświadczyło jej co piąte dziecko w Europie. Zdecydowana większość dzieci wykorzystywanych seksualnie zostało skrzywdzonych przez znaną im osobę. Dzieci wykorzystane seksualnie przez osobę dorosłą zazwyczaj nikomu o tym nie mówią.
Rozmowy na temat zagrożenia wykorzystywaniem seksualnym mogą być trudne zarówno dla rodziców, jak i dla dzieci. Rodzice nie chcą przestraszyć ani zdenerwować dzieci. Czasami uważają, że jeszcze za wcześnie na poruszanie z dzieckiem takich zagadnień. Dzieci zaś nie zawsze rozumieją wyjaśnienia lub boją się takich tematów. Dlatego właśnie proponujemy GADKI, czyli proste rozmowy na te trudne tematy, przeznaczone dla dzieci między 4 a 11 rokiem życia.
Rozmowy z dzieckiem na temat bezpiecznego zachowania na ulicy, bezpieczeństwa w domu czy podczas zabawy zwykle nie sprawiają rodzicom trudności i są dla nich naturalnym elementem wychowania. Natomiast rozmowy z dzieckiem dotyczące unikania zagrożeń związanych z wykorzystywaniem seksualnym to dla rodziców stresujące przeżycie!
Ale nie musi tak być. To mogą być proste rozmowy, podczas których rodzic nie będzie używał słów „wykorzystywanie seksualne”, a dziecko pozna zasady bezpiecznego zachowania. To bardzo ważne! Zachęcając dziecko do rozmowy, pokazując, że może z Tobą porozmawiać na każdy temat, a także ucząc je wyrażania swoich uczuć i emocji czy mówienia „nie” – uczysz dziecko, jak obronić się przed wykorzystywaniem seksualnym.
– Sprawcy wykorzystywania seksualnego dzieci mają nad nimi zdecydowaną przewagę: są dorośli, stosują mechanizmy manipulacji. Nie jesteśmy jednak wobec tego całkowicie bezradni. Możemy dać dzieciom więcej siły w kontakcie z zagrożeniami. Warto sięgnąć po narzędzia, które ułatwiają edukację dzieci zmniejszającą ryzyko wykorzystania seksualnego. Takim właśnie narzędziem są GADKI – to 5 podstawowych zasad, których przestrzeganie może ochronić dziecko i zapobiec trudnym sytuacjom związanym m.in. z wykorzystywaniem dziecka– mówi dr Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
– Zasady GADKI powinno znać każde dziecko. Wiele dzieci nigdy nie usłyszało, że nie zawsze muszą być posłuszne dorosłemu. Dzieci bardzo poważnie traktują najczęstszy sposób manipulacji sprawcy i jego instrukcję: nie mów nikomu. Nie wiedzą, że nie ma takiego sekretu, o którym nie można powiedzieć, jeśli niepokoi i martwi. Sprawcom jest łatwiej skrzywdzić dzieci, które nie czują własnych granic i takie, którym brakuje wiedzy o intymnych częściach ciała – jak je nazywać i że one są objęte szczególną ochroną. Chcemy, żeby dostęp do takiej podstawowej wiedzy miały wszystkie dzieci i żeby utrwalały zasady GADKI tak samo często, jak reguły przechodzenia przez jezdnię – mówi Marta Skierkowska, psycholożka z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę.
GADKI to rozmowy na temat kilku prostych zasad, które pomogą ochronić Twoje dziecko przed wykorzystywaniem seksualnym. Dzieci dowiedzą się z nich, że to one decydują o swoim ciele, zawsze mają prawo powiedzieć „nie” i powinny szukać pomocy, jeżeli coś je niepokoi lub martwi. Specjalnie dla dzieci przygotowaliśmy film animowany dotyczący zasad ochrony przed wykorzystywaniem „GADKI z psem”, karty pracy i kolorowanki, które mogą być wstępem do wspólnej rozmowy i pomóc w identyfikowaniu zagrożeń, utrwalaniu w świadomości dziecka pojęć: zły dotyk, zła tajemnica oraz we właściwym reagowaniu w sytuacjach naruszających granice cielesności.
Badania wskazują, że profilaktyczne rozmowy z dziećmi nie tylko wpływają pozytywnie na ich bezpieczeństwo, ale też sprzyjają szybszemu ujawnieniu ewentualnych problemów i łatwiejszemu powrotowi do równowagi, gdy zadzieje się coś trudnego.
Więcej o naszej kampanii społecznej: gadki.fdds.pl
Materiały:
